مروری بر دانش مدیریت استراتژیک
بسم الله الرحمن الرحیم
بخش اول : مروری بر دانش مدیریت استراتژیک
ریچارد نیکسون، سی هفتمین رئیس جمهور ایلات متحده بود که در دهه 70 میلادی به قدرت رسید. او در جمله ای تاریخی در باب ایرانی ها گفت:
«یه ایرانی ها مدیریت استراتژیک یاد ندهید...» در ادامه به تحلیل وضعیت دانش مدیریت استراتژیک در ایران و مفهوم شناسی اولیه از مقولات این دانش می پردازیم...
آیا آن مدیریت استراتژیکی که در یک دهه اخیر در فضای شرکت های ایرانی رواج یافته مد نظر نیکسون بوده است؟ پاسخ قطعا منفی است. یکی از راه های از بین بردن یک مطلب خوب، کثرت قارچ گونه آن به نحو امتزاج درست و نادرست است. رشد قارچ گونه مدیریت استراتژیک در کشور ما، محدود به برنامه های تشریفاتی(گاه فقط برای تدوین یک برنامه ریزی استراتژیک تا سازمان ما به روز تلقی شود) و ظاهری شده است. نگاه مدیران سازمان ها در کشور به مدیریت استراتژیک به عنوان یک دانش مد روز تلقی شده که سازمان ها باید با آن روبرو باشد.
اولین گام برای نقض جمله رئیس جمهور وقت آمریکا، آوردن مدیریت استراتژیک در فضای مدیریت سازمان ها از حاشیه به متن است. مدیریت استراتژیک آنگاه که در صحنه عمل مورد استفاده قرار گیرد و از محصور شدن در حوزه تشریفات و مباحث ظاهری خود را برهاند می تواند نقطه پرش وضعیت توسعه و پیشرفت سازمان ها تلقی گردد.
به مروز در این وبلاگ مطالب حوزه مدیریت استراتژیک، جهت ترویج گفتمانی این دانش میان اهالی فن قرار داده می شود. در ابتدا بخش اول از نظام مفهوم شناسی این دانش تقدیم می گردد:
نظام مفاهیم حوزه‌ی مدیریت استراتژیک
1. استراتژی
مفهوم استراتژی
رویکرد سنتی
رویکرد نوین
2.نگاهی جامع به مفهوم استراتژی
استراتژی به عنوان یک برنامه
استراتژی به عنوان یک دیدگاه
استراتژی به عنوان عمل، صف آرایی و فریب‌ها و ترفندهای رقابت
استراتژی به عنوان یک الگو
استراتژی به عنوان یک موقعیت و جایگاه
3.مکاتب استراتژیک
مکتب طراحی
مکتب برنامه ریزی
مکتب موقعیت‌یابی
مکتب کارآفرینی
مکتب یادگیری
مکتب شناختی
مکتب محیطی
مکتب قدرت
مکتب فرهنگی
مکتب ترکیب‌بندی
4.انواع استراتژی‌ها
استراتژی‌های یکپارچگی
- یکپارچگی عمودی به بالا
- یکپارچگی عمودی به پایین
- یکپارچگی افقی
استراتژی‌های متمرکز
- رسوخ در بازار
- توسعه در بازار
- توسعه محصول
استراتژی‌های تنوع
- تنوع همگون
- تنوع افقی
- تنوع ناهمگون
استراتژی‌های تدافعی
- مشارکت
- کاهش
- واگذاری
- انحلال
- ترکیب
5.برنامه‌ریزی استراتژیک
سیر تکامل برنامه‌ریزی
گرایش‌های برنامه‌ریزی
رویکرد فرآیند پایه برنامه‌ریزی استراتژیک
رویکرد مبتنی بر منابع
رویکرد برنامه‌ریزی بر مبنای ارزش افزوده
رویکرد برنامه‌ریزی بر مبنای ارزش‌های مدیریتی
رویکرد برنامه‌ریزی مبتنی بر هدف
رویکرد مبتنی بر سناریو پردازی
رویکرد خودسازماندهی
رویکرد افزون گرایی منطقی
رویکرد مبتنی بر قواعد ساده
رویکرد نوآوری و قاعده شکنی
رویکرد مذاکرات استراتژیک
رویکرد استفاده از منابع دیگران
در بخش دیگری به ادامه این مفهوم شناسی می پردازیم.
